Διαβάζοντας Οδύσσεια, για πρώτη φορά συνειδητοποίησα την τραγικότητα της νύμφης Καλυψώς, που κοιτάζει τον αγαπημένο της να θρηνεί για μια θνητή, και να θέλει να φύγει. Την υποχρέωσή της να υπακούσει σε κάποιον ανώτερο, και να αφήσει τον Οδυσσέα να επιστρέψει εκεί όπου ανήκει. Το ξέρει πως είναι ανώτερη από την Πηνελόπη, αλλά τελικά αυτό δεν έχει καμιά σημασία. Θα ζήσει κι αυτή το δράμα της απόρριψης, σα να ήταν θνητή. Και βέβαια, δεν την ενδιαφέρει καθόλου αν είναι θεά ή θνητή σ' αυτή την περίπτωση.
Ποιος ξέρει τι διαδραματίστηκε στη σπηλιά της από τη στιγμή που ο Ερμής της μετέφερε την επιθυμία του Δία να αφήσει τον Οδυσσέα να φύγει, μέχρι την πορεία της στην παραλία για να του πει πως αποφάσισε να τον αφήσει να φύγει με τη θέλησή της. Εμφανίζεται με ψηλά το κεφάλι, ψύχραιμη. Αλλά δεν ξεφεύγει τη μοίρα των ερωτευμένων, και φαντάζομαι πως η ψυχραιμία της ήταν μια μάταιη παρηγοριά...
Πολλοί έγραψαν για την Καλυψώ και τον Οδυσσέα. Το ποίημα που ακολουθεί αφορά κυρίως την επιθυμία του θνητού να "ζήσει" τη ζωή του, και να μην αρκεστεί στην ευτυχία τού να τα έχει όλα εύκολα στα πόδια του. Ο άνθρωπος θέλει να τα κατακτήσει όλα, κι όχι να του δοθούν. Αυτό δηλώνει μεγαλείο -ποιητικό άραγε, ή πραγματικό; δεν έχει σημασία. Ας αφήσουμε τον Λευτέρη Αλεξίου να μιλήσει για τον Οδυσσέα.
Ο Οδυσσέας στην Καλυψώ
Το σώμα σου ως ναός φεγγοβολάει,
στο βράχο ορθό κι ολάσπρο σαν το χιόνι.
Τις απλωτές μαγνιές σου μόνο οι χρόνοι
σαλεύουν, σαν οι αύρες τα πελάη.
Μα εντός μου εμένα αίμα θνητό κυλάει,
που πάθη αρχαία το καιν, μίση και πόνοι.
Κι η αθανασία που τάζεις, το παγώνει
κι αναριγάω στο πέτρινό σου πλάι.
Θέλω να φύγω. Του θανάτου η μοίρα
είναι στα κόκκαλά μου ριζωμένη.
Από του Ολύμπου με τραβάει τη θύρα
η ζωή του ανθρώπου η χιλιοπικραμένη.
Λύσε με πια απ’το δίχτυ σου το πλάνο,
να ζήσω, να παλαίψω, να πεθάνω.
Λευτέρης Αλεξίου
5 σχόλια:
Χμ, πέρα από την αισθητική του ποιητικού λόγου του πονήματος, την οποίαν βρίσκω μπανάλ -αυτό δεν λέει τίποτε για την αντικειμενική αξία του- θα ήμουν πολύ περίεργος να δω ένα ποίημα περί Καλυψούς ή Καλυψώς, γραμμένο από γυναίκα. Εάν ο Όμηρος είναι άντρας, μπράβο του για την απόδοση μιας τέτοιας φιγούρας. θα ήθελα να δω την Καλυψώ μακριά από ρομαντικά και μεταρομαντικά ηθικοαισθητικά μοντέλα, όπως αξίζει σε μια τέτοια "Γυναίκα".
Τι είπε το άτομο !!!
Φθού φυλακή κύριε το στώματι μου....
Στέλλα drop κανένα e-mail να πούμε τα παλιά και να establish κανένα reunion (.... με αννοάς ? )
Γεια σου Le Menteur. Προσπαθώ να βγάλω νόημα από τις ταμπελίτσες που χρησιμοποίησες. Μου αρέσει η χρήση των ταμπέλων από τους άλλους, γιατί εγώ δυσκολεύομαι να βάλω τέτοιες στους ανθρώπινους τύπους που συναντώ. Έτσι, είναι πολύ ενδιαφέρον να δω την Καλυψώ πέρα από ρομαντικά και μεταρομαντικά ηθικοαισθητικά μοντέλα όπως είπες. Μάλλον πρόκειται για μια γυναίκα ελεύθερη -έτσι το εννοείς; Κράτησε τον Οδυσσέα ξέροντας ότι θα τον χάσει. Τον λάτρεψε με όλον τον ρομαντισμό, αλλά όχι σε ηθικά ή αισθητικά πλαίσια. Δεν μπορώ να αποκλείσω από τον ρομαντισμό μια γυναίκα, γιατί δεν μπορώ να φανταστώ γυναίκα μη ρομαντική. Ίσως και να υπάρχει -σίγουρα υπάρχει-αλλά εγώ την Καλυψώ που χαϊδεύει τον Οδυσσέα όταν εκείνος αμφισβητεί τις καλές προθέσεις της, δεν μπορώ να τη δω μη ρομαντική. Μπορώ να τη δω ως μια προσωπικότητα που δεν σκέφτεται το μέλλον, που εντρυφά στο παρόν και μόνο, και τα δίνει όλα στο τώρα. Αλλά πραγματικά θα ήθελα να μου περιγράψεις τη δική σου Καλυψώ. Αλήθεια μ' ενδιαφέρει, αν σ' ενδιέφερε και σένα να το κάνεις.
Το ποίημα -όπως και κάθε ποίημα- είναι το σχόλιο του ποιητή πάνω σε κάποια φιγούρα. Το δικό μου το σχόλιο τώρα, πάνω στο σχόλιο του Αλεξίου είναι κάπως αιρετικό. Όλοι οι επαϊοντες λένε πως ο Οδυσσέας επέλεξε να φύγει από την Καλυψώ γιατί προτίμησε να είναι θνητός και όχι αθάνατος, προτίμησε την 'αγορά' της Ιθάκης από τη μοναξιά της θεϊκής σπηλιάς, προτίμησε τη φρόνηση της Πηνελόπης από τα κάλλη της νύμφης. Πολύ με πίκρανε αυτή η οπτική. Νομίζω πως ο Όμηρος έβαλε τον Οδυσσέα να φύγει, απλώς για να μεγαλώσει το ποίημά του, και ας μου συγχωρέσει τη διάθεση αμφισβήτησής του. Δεν ξέρω αν έχω χάσει τη μπάλα... αλλά θα το ψάξω, το υπόσχομαι.
Χάρηκα που μου έδωσες την ευκαιρία να ερεθίσω τον εγκέφαλό μου.
Σε καλώ, αν θέλεις, να μου περιγράψεις τη δική σου Καλυψώ.
Απίθανε, γεια σου. Εδώ μοιάζει πως γνωριζόμαστε. Δώσε μου, σε παρακαλώ, περισσότερα στοιχεία περί του κοινού μας παρελθόντος!
Δεν είμαι απίθανος (μακάρι να ήμουν). Το σωστό είναι Apythaνος.
Έχει σημασία η ορθογραφία.
Και ναι, κατά μια έννοια μοιραζόμαστε κοινό παρελθόν και όχι μόνο.....
Δημοσίευση σχολίου