14/2/08

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΠΗΝΕΛΟΠΗ: Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΑΙΩΝΙΑ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ

Διάβασα τώρα το πρωί ένα κομμάτι από την Οδύσσεια που μου φάνηκε εξαιρετικά δυνατό. Είναι η περιγραφή του συζυγικού κρεβατιού του Οδυσσέα και της Πηνελόπης. Το παρουσιάζω εδώ και τα σχόλια δικά σας:

(Μιλά ο Οδυσσέας)
"Γυναίκα, άσχημο λόγο πρόφερες που την ψυχή δαγκώνει.
Ποιος μετακίνησε την κλίνη; Το βλέπω δύσκολο
και για τον έμπειρο τεχνίτη ακόμη. μόνον θεός, αν ήθελε,
θα το μπορούσε κατεβαίνοντας να της αλλάξει θέση. θνητός που ζει,
κι αν είναι στην ακμή της νιότης του, εύκολα δεν μπορεί να τη σαλέψει.
Γιατί σ'αυτήν την τορνευτή μας κλίνη κάποιο σημάδι υπάρχει
απαραγνώριστο -το 'καμα εγώ, άλλος κανείς.
Φύτρωνε μέσα στους σπιτιού μας τον περίβολο κορμός μακρόφυλλης ελιάς,
πάνω στο θαλερό της φούντωμα, χοντρός σαν μια κολόνα.
γύρω του εγώ την κάμαρη έχτισα και την ανέβασα
με πέτρες πανωτές στο τελικό της ύψος. μετά τη στέγασα
καλά από πάνω, και την ασφάλισα με κολλητά πορτόφυλλα,
να αρμόζουν μεταξύ τους.
Τότε πια κούρεψα κλαδιά και φούντες της μακρόφυλλης ελιάς,
κλάδεψα με επιδέξια τέχνη τον κορμό απ' την ρίζα του,
με το σκεπάρνι τον πελέκησα, τον στάθμισα
για να ισιώσει, τον δούλεψα να γίνει κλινοπόδαρο, κι άνοιξα
πάνω του τρύπες με το τρυπάνι. Αρχίζοντας μετά τον πλάνησα
κι άπλωσα του κρεβατιού την τάβλα. τελειώνοντας,
μ'ασήμι, μάλαμα και φίλντισι την κλίνη στολισα, και τάνυσα
λουριά βοδιού, απ'την πορφύρα φωτεινά.
Αυτό είναι το σημάδι που σου φανερώνω. μόνο που δεν γνωρίζω πια,
γυναίκα, αν παραμένει ριζωμένη η κλίνη μας ή μήπως
άλλος αλλού την έστησε, κόβοντας σύρριζα το λιόδεντρο..."

Μια ευχή για τους ερωτευμένους, γυναίκες και άντρες: είθε ο έρωτάς σας να είναι φτιαγμένος από παρόμοιο ριζωμένο δέντρο, να τον έχει τορνεύσει ένας τέτοιος άνθρωπος, που ακόμα και στον θεϊκό Παράδεισο θα έχει πίστη και πόθο για τη δική του 'θνητή' δημιουργία. Έτσι να φτιάχνουμε κι εμείς τις σχέσεις μας: με τα σύμβολα του αιώνιου. Και να το κάνουμε συνειδητά -γιατί δεν έχουμε τίποτα πιο σημαντικό από αυτή τη γνώση. Τότε θα έχει νόημα για την Πηνελόπη να περιμένει, και για τον Οδυσσέα να απαρνηθεί την αθανασία.
(Εντάξει, Οδυσσέα, με έπεισες.) :-)

5 σχόλια:

Surrealist είπε...

Την καλησπέρα μου, μου αρέσουν τα θέματα που καταπιάνεσαι.

Όλα καλά να είναι!

Nikos Goudanakis είπε...

Γεια σου, Στέλλα. Πέρα από το πολύ όμορφο κομμάτι που παρέθεσες, πιστεύω βαθιά ότι είναι ύβρη η φιλοδοξία οποιασδήποτε θεμελίωσης. Ο Οδυσσέας, νομίζω, ακριβώς επειδή πήγε να θεμελιώσει την αγάπη και τη σχέση του, τιμωρείται με μακρόχρονη απουσία και δοκιμασίες. Ξέρεις, όταν ο άνθρωπος πάει να εξασφαλίσει, ο Θεός, ή οι θεοί -αναλόγως των θρησκευτικών μας γούστων- γελά/γελούν. Ανεξάρτητα από το αν τελικά δικαιώνεται η αγάπη του, πρέπει να πληρώσει τη φιλοδοξία του και την απαιτητικότητά του. Καλό σου απόγευμα.

Στέλλα είπε...

Νικολά (όπως Σαρκοζύ, αλλά όχι ακριβώς, ελπίζω) τα πράγματα είναι όπως τα λες. Μόνο που θεωρώ ότι είναι ακόμα χειρότερα.
Ακόμα κι αν έχει πίστη ο άνθρωπος, ακόμα κι αν θεμελιώσει την αγάπη σε ριζωμένο δέντρο, ακόμα κι αν δεν τον εξορίσει ένας πόλεμος ή οι δοκιμασίες, μια σχέση είναι από μόνη της μια οδυνηρή περιπέτεια. Ακόμα και ζώντας στο ίδιο το σπίτι με το ταίρι του μπορεί κανείς να ζήσει τις περιπέτειες του Οδυσσέα. Κάθε σχέση μακρόχρονη, είτε είναι γάμος είτε όχι, καλείται να περάσει δεινές κρίσεις. Ειδικά σήμερα που τα δύο φύλα νιώθουν τις δυνάμεις τους, διεκδικούν τα κεκτημένα ή τα επιθυμητά. Σήμερα που τα συναισθήματα μάς καλούν να τα λάβουμε σοβαρά υπόψη μας. Η ικανότητα να κρατήσεις σφιχτά το δοιάκι, να πέσεις, να ξανασηκωθείς, να γίνεις κομμάτια για να κρατήσεις κάτι που θέλεις, δε φτάνει. Χρειάζεται και η επιθυμία να κρατήσεις μια σχέση. Να την΄εχεις πιστέψει όσο την πίστεψε ο Οδυσσέας (έστω και συμβολικά). Ίσως κι εκείνος να μην το έκανε συνειδητά. Ίσως να του φάνηκε καλή ιδέα να φτιάξει ένα στέρεο κρεβάτι -δεν τον έχω για τέτοιον τον Όμηρο, πολύ περισσότερο τον Οδυσσέα. Νομίζω πως ήξερε τον συμβολισμό που μας έστελνε. Όλοι μας, όταν κάνουμε μια σχέση δεν ξέρουμε αν την πιστεύουμε σε τέτοιο βαθμό. Με τον καιρό προκύπτει αυτό. Αν τότε μοιραστούμε αυτή την πίστη με το άλλο μας μισό και βρούμε αντίστοιχη ανταπόκριση, είναι από τις ωραιότερες στιγμές στη ζωή ενός ανθρώπου. Άλλο αν οι προγραμματικές μας δηλώσεις πέσουν έξω κάποια στιγμή. Άνθρωποι είμαστε. Αλλά αν υπάρχει αυτή η πίστη, ίσως να ξαναγυρίσουμε όπως κι ο Οδυσσέας στην εστία μας, και ίσως κι η Πηνελόπη να εύχεται να γυρίσουμε.
Δεν ξέρω. Αν ήθελα σήμερα να γράψω μια Οδύσσεια θα έγραφα τους Κύκλωπες που κατατρέχουν μια σχέση. Που δεν είναι καθόλου Κύκλωπες, αλλά Σειρήνες, νύμφες, που μας γοητεύουν τα αυτιά, και μας φαίνονται πολύ απλό και πολύ δίκαιο να τις ακολουθήσουμε. Τα αγαθά που θέλουμε να αποχτήσουμε, και που διαλύουν τη σχέση, αφού για να τα αποχτήσουμε σπαταλάμε τον πολύτιμο καιρό και την πολύτιμη διάθεσή μας σε αντικείμενα. Το χαζό δικαίωμα να έχουμε 'αδιαπραγμάτευτες' κάποιες συνήθειες που ροκανίζουν τη ριζωμένη ελιά και της ανοίγουν τρύπες. Αυτή η 'καταναλωτική' κοινωνία που τη βρίζουμε και ταυτόχρονα τη θεωρούμε τόσο γοητευτική. Τα θέλουμε όλα, και χάνουμε τη σχέση. Ας αφήσουμε λοιπόν τα 'θεία' που υποσκάπτουν τά δικά μας προγράμματα, και ας πιάσουμε τις αδυναμίες μας, τα τυφλά μας μάτια, και τη χαλαρότητα όταν βρίσκουμε τον σύντροφό μας. Εμείς καταστρέφουμε τις σχέσεις μας. Με τα δυο μας τα χεράκια.
Χιονίζει από το πρωί εδώ. Άραγε εκεί που βρίσκεσαι τι γίνεται;

ODYSSEAS είπε...

"Οδυσσέα, του κράζω,
πας για την πατρίδα,
ή μες στης θεάς
την κλίνη δε χωρούσες;"
Αριστοτέλειο

ODYSSEAS είπε...

Πυρκαγιά στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Αυτό λείπει.